In 2025 is het Zonnelied van Franciscus van Assisi 800 jaar jong. Gedurende deze acht eeuwen heeft het lied een ontelbare schare aan zowel kunstenaars als religieuze zoekers geïnspireerd.
Na de zon, de maan en de sterren, horen ook de vier elementen bij elkaar. En dan gaat de aandacht uit naar de mens en wel in twee stappen: naar het leven en naar de dood. Hoe mooi het ook is wat Franciscus over de andere schepselen zegt en hoe diepzinnig ook door ze broers en zussen te noemen: wat hij zegt over de mens, over leven en dood, is nog diepzinniger. Drie werkwoorden gebruikt Franciscus om het leven van de mens te karakteriseren: vergeven, verduren en verdragen. Franciscus bezingt niet de mens in het algemeen, maar de mens die vergeving schenkt en vrede maakt, de mens die ziekte en tegenspoed in vrede verdraagt. Op de eerste plaats komt het loven door mensen die vergeving schenken ‘uit liefde tot God’. Zo loopt de verbroedering en verzustering met de kosmische elementen uit op verbroedering met de mensen. Ware vrede is meer dan een wapenstilstand, zij is de vrucht van vergeving en verzoening. Die vrede wordt door Franciscus nadrukkelijk verbonden met het verduren, het verdragen van ziekte en tegenspoed. Hier zingt hij de verzoening met zijn eigen ziekte uit. De vrede die Franciscus nu ondervindt ervaart hij als een bekroning door de Allerhoogste. Nu kan hij ook de lof zingen van ‘onze zuster de lichamelijke dood’.
Foto: Schilderij ‘Der Sonnengesang’, van de Indisch-Duitse kunstenaar Lucy D’Souza-Krone (1998)
Naar aanleiding van deze verjaardag laten we ons tijdens deze veertigdagentijd leiden door de 10 strofes van dit loflied. Van Aswoensdag tot Pasen leggen we u een strofe voor van het Zonnelied. We maken het even stil en leggen die strofe op ons eigen leven.
“Wees geprezen, mijn Heer, door wie omwille van uw liefde vergiffenis schenken en ziekte
en verdrukking dragen. Gelukkig die dat dragen in vrede, want door u Allerhoogste worden
zij gekroond.”
Die wonderlijke boodschap van de Bergrede handen en voeten geven: geen romantisch
ideaal maar een reële strijd tegen haat en afgunst. Zullen de zachte krachten overwinnen?
Gods meest geliefde mens wordt met doornen gekroond: ecce homo! Mens word je
wanneer je jezelf leeg maakt om ten volle het leven te omarmen, wars van alle egostrijd
om macht, eer en bezit… Jezus gaat ons voor: hij blijft trouw aan die kwetsbare maar
blijde boodschap en is bereid zijn kruis hiervoor tot het einde toe te dragen…
(Jes 50, 4-7; Luc 22,14-71.23.1-56)
Kolet Janssen schreef speciaal voor het jubeljaar een mooie, hedendaagse versie van het Zonnelied.
Onze broers en zussen
En bovenal gaf Je ons elkaar: broers en zussen in alle soorten.
Mensen vol hoop, mensen vol liefde. Net zoals Jij.
Mensen die vergeven, mensen met eindeloos geduld.
Mensen die onrecht en pijn kunnen verdragen
en toch mensen blijven.
Mia Dessein hertaalde het Zonnelied in 2018 op pelgrimsreis in haar eigen woorden: haar tekst inspireert vandaag nog steeds.
Onze broers en zussen
Uw aanwezigheid God, wordt zichtbaar,
in mensen die leven vanuit Liefde,
en die vanuit die Liefde voor U en voor elkaar
naar de ander gaan
Lofzang van de Schepselen ‘Het Zonnelied’
Franciscus van Assisi (1225)
Het Zonnelied van Franciscus blijft mensen tot op de dag van vandaag fascineren. Maar het is nog meer dan alleen een lied en een gebed. Het Zonnelied is ook een wake-up call, een oproep tot omkeer. Het volgende lied is onderdeel van ‘Franciscus spreekt’, een evocatie die enkele jaren geleden doorheen Vlaanderen trok. Geert Fierens, in een vorig leven actief als godsdienstleerkracht, bracht hem samen met een team jonge mensen van de vzw Roeach in enkele pakkende scènes weer even tot leven. “Als je iemand graag hebt, wil je hem of haar op zijn mooiste zien. Zo is het ook met de natuur. Franciscus trekt me open naar de harmonie in de schepping.” Het zonnelied werd gecomponeerd door Pieter Campo, op tekst van Guy Dilweg, franciscaan.
(Bron: minderbroedersfranciscanen.net – www.sigor.org)