Valentijn anders… – ‘Dit draag ik jullie op: heb elkaar lief’
Dit jaar gaat de aandacht van de grondtoon naar gemeenschapsvorming (VERBONDEN). In dit derde jaar van het pastoraal project willen we de vreugde van de gemeenschap voorop stellen. Zelfs als we niet meer met velen zijn, kan gemeenschap vormen rond de Heer onze kerk blijvend geloofwaardig en aantrekkelijk maken.
Inspiratie voor dit thema haalde men bij Johannes, hoofdstuk 15.
‘Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer.
Iedere rank aan mij die geen vrucht draagt, snijdt Hij weg, en iedere rank die wel vrucht draagt snoeit Hij bij, opdat hij meer vruchten voortbrengt.
Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in Mij blijft en Ik in hem, zal hij veel vruchten voortbrengen.
Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader Mij heeft liefgehad. Blijf in mijn liefde.
Niet jullie hebben mij uitgekozen maar ik jullie, en ik heb jullie de taak gegeven op tocht te gaan en vruchten voort te brengen die blijvend mogen zijn.
Doe goede dingen, en blijf dat doen. De Vader zal jullie alles geven wat je hem vraagt, omdat jullie bij mij horen.
Dit vraag ik van jullie: houd van elkaar.”
Gemeenschap vormen
Over deze ‘liefde’ of goedheid voor de ander, de basis van elke gemeenschapsopbouw, vind je in de Bijbel veel teksten. Denk maar aan de vele oproepen in de brieven van Paulus of de beschrijving van de eerste gemeenschappen in Handelingen. Maar dit stuk uit de afscheidsrede van Jezus gaat radicaal naar de kern: gemeenschap vormen rond Christus.
Jezus: de ware wijnstok
Het beeld van de wijngaard komt uit het Oude Testament, waar de wijngaard een beeld was van een nieuwe aarde vol overvloed en toekomst, aldus vele profeten. Met de beeldtaal van de wijnstok zegt Johannes dus eigenlijk: Jezus is de wijnstok, de echte! Hij is de vervulling van het aloude, onverwoestbare visioen. Bron van grote vreugde. De joodse mensen die leefden ten tijde van Jezus kenden wijngaarden, en ze wisten ook dat de profeten hen met zo’n wijngaard vergeleken hadden. De wijngaard was dus een beeld voor het volk. De wijngaardenier, hij die voor de wijngaard zorgt, was voor de profeten het beeld van God. Zoals een wijngaardenier zorgt voor zijn wijngaard, zo zorgt God voor zijn volk.
Vruchten voortbrengen
Een wijngaardenier snoeit de wijnstokken zodat ze nog meer vruchten dragen en bindt de jonge twijgen op zodat de druiven niet op de grond hangen als ze bloeien. Zo zorgt hij ervoor dat zijn wijngaard goede vruchten kan dragen. En zo zorgt God ook voor zijn volk. De goede vruchten van het werk van God kun je zien aan de levenswijze van de mensen. Ook vandaag hebben christenen de opdracht vruchten voort te brengen en deze uit te dragen naar mensen die er nood aan hebben. Soms brengt de wijngaard zure vruchten voort: mensen zijn soms helemaal niet lief voor elkaar. Hoewel God bekommerd is om zijn mensen trekken sommigen zich daar niet erg veel van aan. Dan moet er gesnoeid, letterlijk ‘gezuiverd’, worden. Dit is een niet mis te verstane waarschuwing om de band met Christus niet los te laten.
Verbonden met God
Nu zegt Jezus: ‘Ik ben de ware wijnstok’. En de mensen begrepen wat Hij zei: Hij is iemand die beantwoordt aan wat God verwacht en wil. En als Jezus dan verder zegt: ‘Jullie zijn de ranken.’ dan begrepen de mensen dat ook: zij kunnen pas echt van hun leven iets maken dat de moeite waard is, als zij leven in verbondenheid met Jezus en met God. Als die verbondenheid er is, zullen ze goede vruchten dragen: dan wordt niemand nog uitgesloten, dan kan iedereen zich ontplooien volgens zijn mogelijkheden, dan zet men zich in voor het geluk van de ander.
Verbonden met Jezus
Wij zijn de ranken, die met Jezus verbonden moeten blijven om vruchten te kunnen dragen. Zoals Jezus verbonden was met de Vader, zo zouden ook wij verbonden moeten zijn met Jezus. Wij blijven Jezus’ leerlingen door rijke vruchten te dragen van dienstbaarheid, gerechtigheid, liefde en vrede. En zo is het sap, de levenskracht die vloeit tussen de wijnstok en de ranken niets anders dan de liefde van God. De vrucht van onze gemeenschap met Jezus zijn niet wat wij voelen, niet wat wij denken, maar wat wij doen in onze werken waar de liefde zich uitdrukt, de Liefde die van God komt.
Agapè
Krijg je ook soms een ambetant gevoel bij de zoveelste oproep om lief te zijn voor mekaar? Waar mensen samen zijn is de realiteit vaak heel anders. De bijbelse oproep om je naaste lief te hebben heeft eigenlijk weinig van doen met de warme gevoelens die we vandaag meestal met het woord ‘liefde’ verbinden. Het heeft verder weinig te maken met de romantiek die ons opgedrongen wordt rond Valentijn. Deze vorm van liefde heeft veeleer te maken met de Agapè, de naastenliefde, de liefde die zich richt op de behoeften van de ander. Als Jezus vraagt om je vijand lief te hebben, wil dit niet per sé zeggen dat we sympathie moeten opbrengen voor die persoon, maar gaat het eerder over respect voor de waardigheid van de mens en zoeken hoe we een conflict kunnen oplossen.
Elkaar liefhebben
Blijf in mijn liefde, zegt Jezus. In Gods liefde blijven is je houden aan wat Hij van ons vraagt, je houden aan de geboden, door alles te doen vanuit liefde voor elkaar. Hij vraagt om elkaar te dienen, om niet gevangen te blijven in rivaliteit maar telkens weer te kiezen voor aandacht en zorg voor elkaar. Deze liefde staat haaks op de logica van ‘de wereld’ van jezelf bewijzen of handelen uit eigenbelang. Alleen deze liefde verbindt ons echt.
Zelf leefde Jezus intiem verenigd met God, de Vader die Hij Abba noemde. De vrucht van die eenheid was een mateloze liefde voor elke mens. Laat dit vandaag een oproep zijn om, als ranken aan de wijnstok met Jezus verbonden, vruchten te dragen. Om christenen te zijn met een open oog en een warme hand voor wie het koud heeft, hopeloos is en eenzaam doorheen de dagen gaat. Er is nog altijd werk in Gods wijngaard…
(Johan Vervaeke)
Leer me, Heer Jezus,
wat het betekent om in U te leven,
en voor U om in mij te leven.
Het betekent verliefd te zijn op U,
vertrouwd te zijn met U,
mijn kracht te vinden in U,
en bereid te zijn,
als ik bevraagd wordt,
aan anderen uit te leggen
wat U in mijn leven betekent.
