Parochieassistenten gaan herbronnen in Orval
Om de zeven jaar worden de parochieassistenten verwacht deel te nemen aan een herbronningssessie. Aangezien ik op 1 januari 2016 werd aangesteld – in de, toen nog, federatie Bredene-Vuurtoren – was het dit jaar mijn beurt. Met een tiental collega’s, zij die samen met mij begonnen zijn, maar ook zij die ondertussen 14 of 21 jaar in dienst zijn, kozen we voor de abdij van Orval in hartje Ardennen. Onder begeleiding van Trees Lavens, verantwoordelijke voor het medewerkersbeleid in het bisdom Brugge, zouden we er drie dagen vertoeven. Op dinsdag 21 november om 7 uur stipt haalde ik mijn collega Mieke op in Brugge. Tijd zat, dachten we, voor de rit van zo’n 3.30 uur. Ik zorgde voor het vervoer, Mieke voor de route, zo hadden we afgesproken. Om de werkzaamheden op de snelwegen te vermijden, koos zij via haar wegenkaart voor een alternatieve route. Deze bracht ons weliswaar langs mooie landschappen en pittoreske dorpjes, maar allesbehalve op tijd in de abdij. Na een rit van om en bij de 5 uur haalden we net het middaggebed.
Lees verder onder de foto’s
In stilte
Zodra je het gastenverblijf van Orval betreedt, geldt slechts één regel, die van stilte. Op het grote plein voor de kerk, in de gangen, maar ook in de eetzaal heerst er absolute stilte. Ik geef toe, dit was even wennen. We zijn dit in ons dagelijks leven niet meer gewoon. Altijd is er wel ergens een geluid waar te nemen. Daar heerste stilte. En dat deed toch zo’n deugd! Zelfs tijdens de maaltijd, al was een streepje klassieke muziek welkom. Die stilte missen we soms in ons leven. Ik heb mij tussendoor en vóór de getijdengebeden een aantal keer teruggetrokken in de abdijkerk om ook hier de stilte over mij te laten komen.
Lees verder onder de foto’s
Programma
Tijdens de eerste namiddag van ons verblijf mochten we ons aan elkaar voorstellen aan de hand van een voorwerp dat voor ons van betekenis is. Ik verraste hierbij de collega’s met een stukje muziek uit de Mariavespers van Monteverdi, mijn lievelingswerk uit de klassieke muziek. Ondertussen weten velen dat muziek een heel belangrijke rol speelt in mijn leven nadat ik ook 23 jaar in die branche gewerkt heb. Daarnaast is (samen) zingen zowat het enige waar ik graag een avondje voor vrij maak. Op woensdag vergaste Trees ons op een lezing over ‘de kracht van kwetsbaarheid’, met verwijzingen naar kwetsbaarheid in de Bijbel. Op donderdagvoormiddag gaf bisschop Lode een sessie over ‘Bijbelse en liturgische reflecties over de bereiding van de gaven’. Niet langer offerande dus, maar bereiding van de gaven, waarbij brood en wijn centraal staan en waarbij parochianen (leken) een actieve rol spelen. Telkens werd wat verwerkingstijd genomen en volgde een kort groepsgesprek. Interessante gedachten die we zeker meenemen naar huis.
Lees verder onder de foto’s
Getijden
Tijdens onze herbronningssessie leefden we op het ritme van de getijden. Ook dat is iets wat we misschien enkel in een abdij of klooster kunnen ervaren. En ik ga eerlijk toegeven dat de Vigilies om 5.00 u. mij wat te vroeg zijn – de broeders kruipen dan ook om 9.00 u. in bed – maar voor de Lauden (om 7.30 u.) waren we present. Verder was er het middaggebed om 12.00 u., de vespers en eucharistie om 17.30 u. om af te sluiten met de Completen om 20.00 u. Voor mij was het meest indrukwekkende na het avondgebed dat alle lichten in de kerk gedoofd worden en dat enkel het glasraam met de Mariafiguur van buitenaf belicht wordt. Op dat moment zingen de broeders acapella het ‘Salve Regina’. Op zo’n moment wordt je echt stil!
Ontspanning
Uiteraard was er ook tijd voor ontspanning. Met bisschop Lode in ons midden bekeken we samen de film ‘Living’ over een Oer-Britse, gereserveerde en rechtlijnige kantoorklerk die in alle eenzaamheid het leven aan zich laat voorbijrazen. Tot wanneer hij te horen krijgt dat hij maar enkele maanden meer te leven heeft. Dan herontdekt hij onverwacht zijn levenslust. Een ontroerende maar ook grappige film, overgoten met de nodige Orval en versnaperingen. Van het mooie weer op woensdag profiteerden enkelen onder ons om een stevige wandeling te maken in de omgeving. Verder was er zeker ook tijd om wat bij te lezen.
Ontdekken
Buiten het gastenverblijf valt er heel wat te ontdekken in en rond de abdij. De kerk is zoals in alle abdijen uiterst sober ingericht. Een belichte Madonna en de mooie kruisweg van Albert Servaes vormen het enige decor. Verder bracht ik een bezoek aan de ruïnes van de oude cisterciënzerabdij die ons een inzicht geven hoe het leven in de gemeenschap toen verliep. Een tentoonstelling rond de trappistenbrouwerij en de –kaasmakerij zit hierin vervat. Vanuit deze site kom je automatisch in de tentoonstellingsruimte onder de kerk. Hier vonden we religieuze kunst en historische voorwerpen uit de oude smederijen. Indrukwekkend was de ‘Zaal Christian Jaccard’ met een hedendaags kunstwerk gecreëerd ter gelegenheid van de 950e verjaardag van de stichting van de Abdij van Orval in 2020. Christian Jaccard gebruikt de techniek van muurverbranding op het volledige 18e -eeuwse gewelf gelegen onder het dwarsschip van de kerk. Ook het ‘Oratorium van het Woord’ is beslist een bezoekje waard. Drie citaten uit het evangelie van Johannes zetten aan tot meditatie over verschillende artistieke symbolische plaatsen in de ruimte: de put, de kribbe, de passie, het licht van het kruis en de pelgrim van de wederopstanding. ‘In het begin was het woord en het woord was God’.
Lees verder onder de foto’s
Bier en kaas
Naast de verplichte stilte, geldt blijkbaar nog een andere regel in de abdij, namelijk ‘gij zult ons bier drinken en onze kaas eten’! Bij elke maaltijd krijg je namelijk een (lauwe) Orval voorgeschoteld – ik heb die graag fris – en vanaf het ontbijt tot aan het avondmaal verschijnt de kaas in allerlei gedaanten op tafel: in schelletjes, als saus of geraspt. Om geen ontwenningsverschijnselen te vertonen brachten we meteen ook de nodige voorraad van beiden mee naar huis. Net voor we huiswaarts trokken op donderdag, trakteerde bisschop Lode ons, in de nabijgelegen brasserie, nog op een aperitiefje vóór de maaltijd. We lieten de Orval even aan ons voorbijgaan…
Lees verder onder de foto’s
Het herbronnen in het aangename gezelschap van de collega’s deed deugd. Misschien moeten we vanaf nu maar eens meer op retraite gaan.
(Tekst & foto’s: Johan Vervaeke)
