In 2025 is het Zonnelied van Franciscus van Assisi 800 jaar jong. Gedurende deze acht eeuwen heeft het lied een ontelbare schare aan zowel kunstenaars als religieuze zoekers geïnspireerd.
Dit jaar bestaat de encycliek Laudato Si’ van paus Franciscus 10 jaar, de pauselijke brief waarin hij alle mensen van goede wil aanspoort om beter voor de aarde en het milieu te zorgen. De encycliek ontleent zijn naam aan de regels van Franciscus’ Zonnelied, “Geprezen zijt Gij, mijn Heer”. Paus Franciscus herinnert ons eraan dat de aarde, ons gemeenschappelijke huis, “als een zuster is met wie we ons leven delen en een fijne moeder die haar armen opent om ons te omhelzen”. Wij zelf “zijn stof van de aarde; ons lichaam zelf is samengesteld uit elementen van de planeet, haar lucht laat ons ademen, haar water schenkt ons leven en voedt ons”. “Deze zuster huilt omwille van de schade die we haar hebben toegebracht door ons onverantwoord gebruik en misbruik van de goederen die God haar geschonken heeft”. Haar kreet, samen met die van de armen, beroert ons geweten om “onze zonden tegen de schepping te erkennen”. “Er zijn mensen die de integriteit van de aarde vernietigen door het veroorzaken van klimaatveranderingen; mensen die anderen schade toebrengen door ziekten veroorzaakt door bezoedelde waterbronnen en gronden en door vervuilde bestanddelen in de lucht”. Het gepaste antwoord is een ‘mondiale ecologische bekering’. In deze is Franciscus van Assisi “het voorbeeld bij uitstek van de zorg voor het kwetsbare en van een integrale ecologie die vol vreugde en authenticiteit is. Hij toont ons hoe onverbrekelijk de band is tussen zorg voor de natuur, gerechtigheid voor de armen, inzet voor de samenleving, en innerlijke vrede”. Het voorbeeld van Franciscus volgend, stelt de paus ons een andere kijk op de schepping voor en een spiritualiteit van eenvoud die zijn vreugde vindt in de kleine dingen des levens.
Foto: detail uit het glasraam ‘Laudato Si’ van Harold Van de Perre – paus Franciscus ontmoet Franciscus van Assisi
Naar aanleiding van deze verjaardag laten we ons tijdens deze veertigdagentijd leiden door de 10 strofes van dit loflied. Van Aswoensdag tot Pasen leggen we u een strofe voor van het Zonnelied. We maken het even stil en leggen die strofe op ons eigen leven.
“Wees geprezen, mijn Heer, door broeder wind, en de lucht, bewolkt of helder en ieder jaargetijde door wie Gij het leven van uw schepselen onderhoudt.”
Soms is er geen ademruimte en hebben we het gevoel te stikken. Dan is het goed dat er een nieuwe wind waait, dat broeder wind leven brengt en ons een tweede adem schenkt. Franciscus brengt broeder wind ook in verband met de seizoenen: de wisselingen van de jaargetijden ritmeren niet alleen het leven, ze geven ons jaarlijks ook oefenen in het herbronnen, het openbloeien, het vruchten dragen en het weer loslaten. Pasen is van oudsher een lentefeest: reden genoeg om de terugkeer van het leven te vieren. God als vader wacht op ons en organiseert bij thuiskomst een groot feest!
(Joz 5,9a.10-12; Luc 13,1-3.11-32)
Kolet Janssen schreef speciaal voor het jubeljaar een mooie, hedendaagse versie van het Zonnelied.
Broeder Wind
We zijn blij, lieve Iemand, om onze broer de wind.
Hij streelt onze huid en laat onze haren wapperen,
hij stoeit met bomen en wolken,
geeft fietsers een duwtje in de rug.
Hij waait onze angst weg en maakt ons hart licht.
Net zoals Jij.
Mia Dessein hertaalde het Zonnelied in 2018 op pelgrimsreis in haar eigen woorden: haar tekst inspireert vandaag nog steeds.
Broeder Wind
Soms ervaar ik uw aanwezigheid, God,
in broeder Wind,
in de frisse bries van nieuwe ideeën,
in zorgen weggewaaid,
tijd en ruimte voor iets nieuws,
in wie zich – doorheen alles –
staande houdt
in de storm van het leven.
Lofzang van de Schepselen ‘Het Zonnelied’
Franciscus van Assisi (1225)
“Laudato si, o mi Signore”, (“Wees geprezen, mijn Heer”), zong de heilige Franciscus van Assisi. In dit mooie lied herinnerde hij ons eraan dat ons gemeenschappelijke huis ook als het ware een zuster is met wie we het bestaan delen, en als een mooie moeder die ons in haar armen neemt: “U zij de lof, mijn Heer, om onze zuster aarde, die ons voedt en leidt en verscheidene vruchten voortbrengt met kleurrijke bloemen en gras”. God kan je dank zeggen in alle talen. Of je nu in herfstbos wandelt, onder de douche staat, op de fiets zit… het liedje ‘Laudato Si’, heeft een aanstekelijke melodie en je zingt of neuriet het zo mee.
Laudato si o mi Signore
Laudato si o mi Signore
Laudato si o mi Signore
Laudato si o mi Signore.
Om de zon, de maan, de sterren.
Om ’t heelal en al de schepselen
Om de vissen en de bomen
en om ’t vuur, de waterstromen.
Om dit land, om moeder aarde,
die een pracht van bloemen baarde
die ons voedt met zaad en vruchten.
Om de bergen en de luchten.
Om de vreugde in het leven
dat wij U eer mogen geven
en om dat ons alle dingen
u ter ere steeds doen zingen.
(Bron: franciscaansbezinnen.be – website PE H. Gummarus & Z. Beatrijs Lier)