St.-Jozefskerk in de kijker gedurende ‘Jozef-jaar’
Paus Franciscus schreef op 8 december (Feest van de Onbevlekte Ontvangenis van de H. Maagd Maria) een apostolische brief met als titel: Patris corde (Met het hart van een vader). Daarin beveelt hij de heilige Jozef aan als een bijzonder rolmodel voor katholieken, de vaders in het bijzonder, en als een gids in deze moeilijke tijden. Tegelijk kondigde hij een Sint-Jozefjaar af, waarin deze heilige nog tot 8 december 2021 speciaal zal worden herinnerd en zijn voorbeeld bijzonder moet inspireren. In 1870 riep paus Pius IX Jozef namelijk uit als beschermheilige van de Kerk. In onze St.-Jozefskerk in Bredene-Sas willen we deze 150e verjaardag niet onopgemerkt laten voorbijgaan.
Sint-Jozef banier
In 1841 werd de onafhankelijke parochie Molendorp-Sas Slyckens opgericht. De toenmalige kapel werd echter te klein en moest jaren later plaats maken voor een eerste parochiekerk. De wijding van de kerk gebeurde in 1874 met als patroonheilige Sint-Jozef. In 1954 moest deze kerk plaats maken voor de huidige parochiekerk en weer werd ze toegewijd aan Sint-Jozef. Op 19 maart vieren we het hoogfeest van de Heilige Jozef als bruidegom van de Heilige Maagd Maria. Ter gelegenheid van deze 150e verjaardag van St.-Jozef als beschermheer van de universele Kerk werd door de Kunstateliers Slabbinck uit Brugge een banier gecreëerd dat door de kerkraad van de St.-Jozefskerk aangekocht werd en vanaf maart in de kerk opgesteld staat. Later dit jaar zal de banier ingezegend worden tijdens een plechtige viering ter ere van St.-Jozef in dit feestjaar.
Foto: Banier Sint-Jozef (c) Kunstateliers Slabbinck
Een liefhebbende vader
Jozef, zoon van Jacob, was de man van Maria en de ‘pleegvader’ of ‘voedstervader’ van Jezus. De naam ‘Jozef’ stamt af van het Hebreeuwse woord ‘Joseph’ dat betekent: ‘Jahweh (God) moge toevoegen’. Hij stamde uit het geslacht van koning David, van wie voorspeld was dat één van zijn nakomelingen de Messias zou worden. Van beroep was Jozef timmerman in Nazareth. In het Nieuwe Testament (bij Lucas en Mattheus) speelt hij slechts een rol bij de geboorte en kinderjaren van Christus: gewetensvol ten opzichte van Maria die hij tot echtgenote heeft gekozen, zich bewust van zijn vaderlijke plicht met betrekking tot Jezus. Het Evangelie kenmerkt hem als rechtvaardig of rechtschapen, d.w.z. als trouw in zijn verplichtingen jegens God en de mensen. Tijdens Jezus’ verdere optreden wordt Jozef niet genoemd, behalve om Jezus aan te duiden als zoon van Jozef (bij Johannes). De laatste keer dat hij wordt genoemd in de Bijbel is als Jezus 12 jaar oud is. Mogelijk was hij al overleden toen Jezus optrad in het openbaar.
“Een vader die zich realiseert dat hij het meeste en ten volste vader en opvoeder is op het moment dat hij ‘overbodig’ wordt, omdat hij ziet dat zijn kind onafhankelijk is geworden en zonder begeleiding de paden van het leven kan bewandelen, wordt dan zoals Jozef, die altijd geweten heeft dat zijn kind niet van hem was, maar alleen aan zijn vaderlijke zorg was toevertrouwd.” (Patris Corde 7)
Beschermer van de Kerk
Paus Franciscus schetst in zijn brief de betekenis van Jozef voor Christus en de Kerk: “Jezus kwam in onze wereld in een staat van grote kwetsbaarheid. Hij moest worden verdedigd, beschermd, verzorgd en opgevoed door Jozef. In deze zin kan de heilige Jozef niet anders zijn dan de Beschermer van de Kerk, want de Kerk is de voortzetting van het Lichaam van Christus in de geschiedenis. Jezus zei ‘alles wat je voor de geringsten hebt gedaan, heb je voor Mij gedaan’. Daarom is elke arme, behoeftige, lijdende of stervende persoon, elke vreemdeling, elke gevangene, elke zieke “het kind” dat Jozef nog steeds beschermt. Om deze reden wordt Sint Jozef aangeroepen als beschermer van de ongelukkigen, de behoeftigen, vluchtelingen, de treurenden, de armen en de stervenden.”
Rolmodel voor alle vaders
Bovendien is hij het universele rolmodel voor alle vaders, omdat hij ons duidelijk maakt dat men geen vader wordt door een kind ter wereld te brengen, maar door voor dat kind op een verantwoorde manier te zorgen en het te begeleiden in zijn belangrijkste levensmomenten. Zo is Sint Jozef als ‘voedstervader’ of ‘pleegvader’ een patroon voor de huisgezinnen. De Paus toont in zijn brief Jozef als ‘tedere’ maar ook gelovige vader’: “Jozef laat ons dus zien dat geloof in God ook het geloof inhoudt dat Hij zelfs door onze angsten, onze broosheden en onze zwakheden heen kan werken. Hij leert ons ook dat we temidden van de stormen van het leven nooit bang moeten zijn om door de Heer onze koers te laten bepalen.”
Een creatief moedige vader
De paus looft Sint-Jozef ook voor zijn creatieve moed en bescheidenheid, gehoorzaamheid, tederheid en verantwoordelijkheid. In zijn brief spreekt de paus verder zijn warme waardering uit voor ouders, grootouders, leerkrachten, artsen, verpleegkundigen, supermarktmedewerkers, schoonmakers, verzorgers, transporteurs, ordehandhavers, vrijwilligers, priesters, religieuzen en vele anderen die begrepen hebben dat niemand alleen wordt gered. Hij looft de heilige, net zoals zovele stille en onbekende helden in deze coronapandemie, als een rolmodel van creatieve moed en bescheidenheid, gehoorzaamheid, tederheid en verantwoordelijkheid.
Een werkende vader
De heilige Jozef is beschermheilige van de hele kerkgemeenschap, maar ook van de huisvaders en van de handarbeiders, vooral timmerlieden, meubelmakers en schrijnwerkers. In verband hiermee heeft Paus Pius XII in 1956 de feestdag ingesteld van Jozef ‘werkman’ op 1 mei, niet toevallig op de Dag van de arbeid. Op de eerste zondag na Kerstmis wordt hij dan weer geëerd als lid van de Heilige Familie.
Jozef
Jij lijkt wel de verlegene in het verhaal.
De volgzame die toeziet.
Of vergis ik mij in jou?
Ben jij de nauwelijks opvallende,
de onmisbare mens achter de schermen,
de onvoldoende gewaardeerde?
Of ben jij
zoals sommigen zeggen,
verzetsstrijder,
een van de mensen
die geen genoegen nam met onrecht
en bezetting door vreemde machten?
We kennen nauwelijks woorden van jou.
Waakzaam kijk jij naar het kind,
goddelijk om te zien.
Jij zult het behoeden
als gevaar dreigt en vluchten moet.
Jozef,
misschien heb ik jou wel onderschat.
(Marinus van den Berg)
Foto: Beeld van Sint-Jozef in de St.-Jozefskerk (Bredene-Sas) (c)MT